الزامات طراحی پارکینگ
پارکینگ وسایل نقلیه محل توقف و نگهداری وسائل نقلیه هستند که در فضاهای باز و بسته طراحی می‌شود. تعداد الزامی محل توقف خودرو برای تصرف‌های مختلف بر حسب موقعیت آنها در شهر، در ضوابط طرح‌های توسعه شهری تعیین می‌شود.
در پارکینگ‌ها و مسیر ورودی و خروج آنها دود، بو یا سر و صدای ناشی از حرکت و توقف خودرو نباید مزاحم آسایش و آرامش ساکنین در ساختمان و اطراف آن باشد. امکان دسترسی به آب لوله کشی در کلیه پارکینگ‌ها ضروری است.
طراحی سرویس بهداشتی در پارکینگ ساختمان‌های با ظرفیت بیش از ده واحد الزامی است. کلیه توقف گاه‌های سرپوشیده باید تا حد امکان به صورت طبیعی تهویه و در صورت کافی نبودن سطوح جهت تهویه طبیعی، با سیستم مکانیکی تهویه شوند.
انواع پارکینگ وسایل نقلیه در ساختمان
- توقف گاه‌های مختص وسائل نقلیه ساکنان و کاربران در ساختمان، پارکینگ خصوصی محسوب می‌شوند.
- توقف گاه‌های مختص تصرف‌های عمومی و نیز پارکینگ‌هائی که امکان استفاده عموم از آنها میسر است، پارکینگ عمومی محسوب می‌شوند.
گروه بندی پارکینگ‌ها
توقف گاه‌های خودرو به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند.
پارکینگ کوچک
دارای حداقل سه محل توقف خودرو
پارکینگ متوسط
دارای ۴ تا حداکثر ۲۵ محل توقف خودرو
پارکینگ بزرگ
دارای بیش از ۲۵ محل توقف خودرو
در توقف گاه‌های متوسط و بزرگ سر پوشیده، ستون‌های فلزی و بتونی باید مطابق با مباحث ۹ و ۱۰ مقررات ملی ساختمان در برابر حریق مقاوم شوند. در پارکینگ‌ها با استفاده از علائم هشدار دهنده در اطراف ستون‌ها از امکان برخورد خودروها با ستون‌ها جلوگیری بعمل آید.
پارکینگ سوئیچی
در پارکینگ‌های خصوصی به شرط عدم مزاحمت برای خودرو دیگر پیش بینی ۲ واحد محل توقف خودرو در پشت سر هم بلا مانع است، مشروط به آن که فضای مانور کافی داخل پارکینگ وجود داشته باشد. در محاسبه تعداد محل توقف خودروها جهت تعیین گروه پارکینگ، پارک‌های سوئیچی نیز منظور می‌شوند.
ورودی و شیب راهه در پارکینگ‌ها
عرض مفید درب ورودی (پشت تا پشت چهار چوب درب)، معبر ورودی و شیب راهه در پارکینگ‌های بزرگ حداقل ۶ متر و در پارکینگ‌های متوسط و کوچک حداقل ۳ متر است.
ورودبه پارکینگ اتوموبیل و خروج ازآن بایستی با سر انجام شود. در صورتی که اختلاف سطح بین تراز ورودی و کف پارکینگ حداکثر ۵۰ سانتی متر باشد ورود و خروج اتوموبیل با دنده عقب بلا مانع است. در طراحی اینگونه پارکینگ‌ها ایستگاه قبل از رمپ الزامی نیست. حداقل عرض مفید شیب راهه در حالت مستقیم ۳ مترو در حالت منحنی ۵/۳ متر است.
در چرخش شیب راهه پارکینگ‌ها شعاع منحنی بر داخلی رمپ حداقل ۳ متر است.
ملاک محاسبه طول رمپ منحنی، یک متر از بر داخلی رمپ به سمت محور آن است.
ضوابط مربوط به پارکینگ
اصل موضوع پارکینگ به مکان پارک خودرو و خارج شدن از آن بر می‌گردد. ضوابط ملاک عمل موجود برای این مهم به شرح زیر است.
فضای سر پوشیده لازم برای پارکینگ یک خودرو در یک خانه ویلایی به ابعاد ۳ × ۵ متر الزامی است.
زمانی که تأمین چند واحد پارکینگ مد نظر باشد.
- در این صورت ستون گذاری ساختمان بایستی تابع ضوابطی باشد تا امکان پارک بیشترین تعداد خودرو مهیا شود.
- برای تأمین یک واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی ۳ متر و آکس به آکس دو ستون طولی آن ۵ متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۵/۲ متر نباشد.
- برای تأمین ۲ واحد پارکینگ به صورت مزاحم آکس به آکس دو ستون عرضی ۳ متر و طول آن ۱۰ متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۵/۲ متر نباشد.
- ۲ واحد پارکینگ به صورت مزاحم یعنی برای خروج خودروی عقب، خودروی جلویی مزاحم اوست و بایستی اول خودروی جلویی مزاحم خارج شود.
- برای تأمین ۲ واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی ۵ متر و آکس به آکس دو ستون طولی آن نیز ۵ متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۵/۴ متر نباشد.
- در این صورت راه ورود و خروج به عرض ۵ متر الزامی است یا به عبارتی آکس به آکس دو ستون عرضی محل عبور ۵ متر. در هر صورت عرض محل عبور کمتر از ۵/۴ متر نباشد.
- برای تأمین سه واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی ۵/۷ متر و آکس به آکس دو ستون طولی آن نیز ۵ متر الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۷ متر نباشد.
- در هر حال بسته به نوع اسکلت ساختمان در آخر اجرا و تمام شده، برای یک واحد پارکینگ ۵/۲ متر، برای دو واحد پارکینگ و مانور‌ها ۵/۴ متر و برای سه واحد پارکینگ ۵/۶ قابل قبول است.
- صدور پروانه جهت اضافه اشکوب مجاز نخواهد بود مگر اینکه در طرح ساختمانی و یا تغییرات آن حداقل تعداد محلهای پارکینگ مورد نیاز براساس معیارهای مشخص شده در ضوابط مربوطه پیش بینی شده باشد.
- تأمین پارکینگ در مازاد فضای باز جزء زیربنا محسوب نمیشود و به شرط آنکه مانور اتومبیل تامین باشد در مازاد فضای باز به ازای هر پانزده متر مربع یک واحد پارکنیگ قابل تامین است.
- رمپ پارکینگ در فضای باز ساختمان جزء زیربنا محسوب نخواهد شد.
- از هر خیابان فقط یک راه ورودی پارکنیگ مجاز خواهد بود، مگر اینکه طول بر زمین ۲۰ متر و بیشتر باشد که در این صورت می‌توان از دو درب ورودی پارکینگ استفاده نمود.
- حداکثر ارتفاع تمام شده پیلوت تا ۴/۲ متر به شرط استفاده جهت پارکینگ بلامانع است و در صورتی که زیرزمین احداث نشود ارتفاع اولیه تا ۶/۲ متر به شرط اینکه سطح فونداسیون تا ۶۰ سانتیمتر پایینتر از گذر باشد بلامانع است.
- در صورتی که پروانه ساختمانی جهت احداث پیلوت و زیرزمین تواما صادر شود، ارتفاع تمام شده پیلوت تا ۴/۲ متر بلامانع بوده و در این حالت به جهت لوله کشی‌ها مورد لزوم ارتفاع اولیه زیرزمین به شرط استفاده بر اساس پروانه تا ۳ متر و ارتفاع تمام شده ۶/۲ متر بلامانع است.
- پیش بینی راه ورودی پارکینگ رمپ از قسمت فضای آزاد ساختمانی بلامانع بوده و لیکن درهرحال راه ورودی جزء فضای پارکینگ ساختمان نخواهد بود.
- اجرای شیب مثبت جهت رمپ پارکینگ با رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است.
- پارکینگ‌های مورد نیاز ساختمان‌ها فقط در پیلوت، زیرزمین و مازاد فضای باز قابل تامین بوده و استفاده از فضای باز غیرمازاد جهت این منظور ممنوع است.
- پیش بینی دو واحد پارکینگ از مجموع پارکینگ‌های مورد نیاز پشت سر هم بلامانع است. (صرفا در پارکینگ‌های مسکونی) در اداری و تجاری به ازای هر پارکینگ می‌توان در صورت امکان یک پارکینگ مزاحم قرار داد مشروط به اینکه مزاحم دیگر پارکینگ‌ها نباشد.
- عرض راه عبوری حداقل ۳متر پیش بینی شود.
- از نظر مقررات عمومی پارکینگ به لحاظ ابعاد (عمق، دهنه خالص محلهای پارک بر حسب زاویه) عرض خالص دسترسی‌ها، حداقل شعاع، شعاع گردش رمپ‌ها در رابطه با ابعاد وسائل نقلیه استفاده کننده، استاندارهای بین المللی ملاک عمل است.
- ارتفاع پارکینگ های بیش از ۱۰۰۰ متر مربع یا بیش از ۲۵ واحد می تواند تا ۳ متر پیش بینی شود.
- بیشترین شیب رمپ پانزده دصد خواهد بود.
- طبقات زیرین پارکینگ باید دارای دسترسی مستقیم به طبقات باشد، (پله، آسانسور(
- شعاع گردش رمپ ۵/۶ متر است.(شعاع قوس از مرکز رمپ(
- چنانچه مساحت سطح پارکینگ بیش از ۱۰۰۰ متر مربع است، رمپ ورودی رفت و برگشت جداگانه مورد نیاز است و یا عرض رمپ باید حداقل ۵ متر باشد.
- برای پارکینگ معلول حداقل عرض مفید ۵/۳ متر مورد نیاز است.
برای کلیه موارد فوق طول ایست اتومبیل ۵ متر قابل قبول است.
